PAANO MASASALBAHAN ANG LANDSLIDE

TINATAWAG na pagguho o landslide ang pagbaba ng lupa, bato, burak at ipa pang bagay mula sa matas na lugar nang dahil sa gravity o batak ng natural na mageneto ng daigdig.

Ang mga lugar na may matatik na dalisdis at mahihinang uri ng bato at lupa sa dalisdis ay maaaring magkaroon ng landslide kapag may malakas o tuloy-tuloy na pag-ulan o kaya pagyanig mula sa lindol.

Inuuri ang mga landslide sa:

1.     Paggapang ng lupa o ‘creep’

2.     Pagsalagmak ng lupa o ‘slump’

3.     Pagdausdos ng bato o ‘slide’

4.     Pagkahulog ng bato o ‘rockfall’

5.     Pag-agos ng bato, lupa at ibang bagay o ‘debris flow’

6.     Pag-agos ng putik (mudflow)

ANG MGA SENYALES NG NAGBABADYANG LANDSLIDE

·        Bitak na lupa, kalsada at sahig

·        Nakatabingi mula sa kinatatayuan ang mga bakod, poste, punong-kahoy at pader.

·        Bumukol, nag-alon-alon o hagdan-hagdan na lupa

·        Baluktot o putol na mga tubo ng tubig na nakabaon sa lupa

·        Biglang pglabas ng tubig na parang bukal sa lupa

·        Paglabo ng tubig sa ilog

·        Nakahiwalay na pader, hagdan at iba pang dugtungang bahagi ng bahay

·        Mahirap buksan na mga pinto at bintana dahil wala na sa linya ang mga hamba

·        Malakas na ugong habang papalapit na ang langslide

Mapipigilan o mababawasan ang panganib ng landslidesa pamamagitan ng mga “structural mitigating measures” na naglalayong pakapitin, saluhin, bawasan, tapalan o iiwas ang mga material na madala ng landslide. Ngunit ang mga paraang ito ay may kamahalan at may limitasyon dito.

MGA DAPAT GAWIN

Bago maganap ang landslide

·        Alamin at pagmasdan ang kondisyon ng kapaligiran at magtagan ang mga senyales ng landlslide

·        Makipag-ugnayan sa inyong barangay tungkol sa banta ng landslide sa inyong lugar na ipinagbigay-alam na ng DENR-MGB sa mga barangay at munisipyo sa pamamagitan ng barangay landslide threat edvisory, landslide assessment report at landslide hazard map

·        Laging alamin ang taya ng panahon na galling sa PAGASA na maaaring makuha sa radio, telebisyon at pahayagan

·        Kung ang inyong lugar ay may panganib sa landslide at nakararanas ng tuloy-tuloy  na pag-ulan,  humanda na sa paglikas sa lalong medaling panahon

·        Siguraduhing may nakahandang survival kit ang pamilya

·        Alamin ang pinakamabilis at ligtas na mga daan patungo sa pinakamalapit na evacuation center

·        Ipaalam sa lahat ng miyembro ng pamilya kung paano at saan magkita-kita kung sakaling magkahiwa-hiwalay

·        Tiyakin na may matatawagan o mahihingan ng tulong sa panahon ng kalamidad

·        Makilahok sa mga programa ng Barangay Disaster Risk Rduction and Management Committee (BDRRMC)

Habang may landslide

·        Kung nasa loob ng bahay o gusali at wala nang pagkakataong lumikas, manatili na lang sa loob at magtago sa ilalim ng matibay na kasangkapan kagaya ng mesa

·        Kung nasa loob ng bahay o gusali, mabilis na umiwas sa maaaring daanan ng landslide at magtago sa mataas at ligtas na lugar. Kung wala nang pagkakataong iwasan ang landslide, bumaluktot at bigyang proteksyon ang inyong ulo

Pagkatapos ng landslide

·        Iwasan muna ang mga lugar na nakaranas ng landslide dahil sa banta ng muling pagguho at biglaang pagbaha

·        Alamin kung may mga taong nawawala at ipagbigay-alam sa mga kinauukulan para masimulan ang search and rescue operations

·        Makibalita sa pinakahuling advisory at babala tungkol sa landslide

·        Ipaalam sa mga kinauukulan ang mga nasirang linya  ng kuryente at tubig

·        Kapag ligtas na sa landslide, alamin kung may sira ang pundasyon at iba pang bahagi ng bahay o gusali, at gawan ng nararapat na pagsasaayos

Maaaring alamin sa Department of Mines and Geosciences Bureau of Regional Office nito ang banta ng landslide sa inyong lugar. Magtanong ukol sa GEOHAZARD MAP (ang mapa na nagbibigay ng impormasyon sa lagay ng inyong lugar sa iba’t ibang uri ng geohazards tulad ng landslide)